Haarlems Dagblad: Over de doden: Edmund, een broeder, tot elk goed werk bereid

Edmund Gijsbers
Geboren: Lithoijen, 25 oktober 1927
Overleden: Haarlem, 4 juni 2019 

,,Ad omne opus bonus paratus. Tot elk goed werk bereid. Als er op iemand de spreuk van de congregatie van Broeders Penitenten van toepassing is, dan is het wel op broeder Edmund.’’ Broeder Savio kan het weten, want meer dan zestig jaar trok hij met hem samen op. Enkele weken geleden vierden ze nog het dertigjarige bestaan van het Hospice Haarlem waarvan zij de grondleggers waren. Nog vervuld van blijdschap over het grote feest, overleed broeder Edmund rustig.

Broeder Edmund behaalde zijn B-diploma psychiatrie, en werkte in ziekenhuizen totdat hij werd gevraagd overste en directeur van De Hartekamp te worden. Hij kreeg meteen een cruciale taak: namens het congregatiebestuur moest hij een laatste poging doen om De Hartekamp goed op te zetten of anders maar te sluiten. Dankzij zijn inzet opende prinses Margriet in 1970 een goedlopende instelling met nieuwbouw.

In de jaren zeventig en tachtig werd broeder Edmund gegrepen door de hervormingsbeweging en initieerde de intercongregationele actie Heb het hart eens. Samen met broeder Savio zocht hij de randen van de samenleving op waar veel pastoraal werk viel te verrichten. Zo begon hij samen met een zusterorde een huiskamerproject voor heroïnehoertjes in Amsterdam. Bij een kop soep konden ze daar hun verhaal doen. Savio: ,,Edmund was ontdaan over de manier waarop die vrouwen zich moesten verkopen. Toch hebben we daar een fantastische tijd samen doorgemaakt.’’

In Haarlem waren de broeders vanuit de Groenmarktkerk actief voor zieken en bejaarden. Tegen deze krant vertelde Edmund: ,,Ik bezocht in mijn pastoraal werk regelmatig stervende mensen, ouderen maar ook jongeren. Vaak lagen ze in ziekenhuizen. In een eigen kamertje of - met een scherm afgescheiden van anderen - op zaal. Dat is geen verwijt aan de ziekenhuizen. Want zo ging het in die tijd, met de beste bedoelingen en goede zorg. Maar in een omgeving die voor veel stervenden ver afstond van de individuele geborgenheid in hun eigen huis.’’

Edmund en Savio besloten de benedenverdieping en de tuin van hun woning in de Gierstraat ter beschikking te stellen voor een hospice. Dertig jaar later zijn ze dan ook eregasten bij het dertigjarig jubileum dat het Hospice Haarlem viert. Huidig directeur Pauline Jägers: ,,Ik ben altijd enorm onder de indruk geweest van deze zachtmoedige en heel voorkomende man. Hij zag de noodzaak voor een vorm van palliatieve zorg waarvoor nog weinig draagvlak was. Het getuigde van grote moed dat ze in Haarlem het hospice zijn begonnen. Zij hebben als pioniers ervoor gezorgd dat in Nederland de palliatieve zorg op de kaart kwam. Ik maak een diepe buiging voor deze twee broeders.’’

Edmund had in zijn eigen bijbel al wat passages aangegeven voor de uitvaart. Zoals de passage die Huub Oosterhuis bewerkte tot het lied dat aan het slot werd gezongen: 

Adelaarsvleugels
Die mij droeg op adelaarsvleugels
Die mij hebt geworpen in de ruimte
en als ik krijsend viel
mij ondervangen
met uw wieken
en weer opgegooid
totdat
ik vliegen kon
op eigen kracht

Jacob van der Meulen
Over de doden... is een wekelijkse rubriek waarin het leven wordt beschreven van onlangs overleden bekende en minder bekende mensen uit Haarlem en omstreken. Weet u iemand die postuum een plek in de krant verdient? Mail dan naar: stadsredactie@haarlemsdagblad.nl